تحلیل کهن الگویی حکایت آینه و زنگی در آثار شاعران بزرگ فارسی

در مقاله ی حاضر با مقدمه ای از تعاریف اصطلاحیِ تمثیل، حکایت تمثیلی، فابل و پارابل از نظر ادیبان به نقد کهن الگویی حکایتی عارفانه و اخلاقی از دیدگاه سه شاعر بزرگ سنایی، مولوی و نیمایوشیج پرداخته ایم و باز نموده ایم که در این حکایت زنگی در مواجهه با حقیقت واقعی خود و سایه ای که آن را خوش نمی دارد از راهنمای پیر فرزانه (آینه) می گریزد و به معرفت و شناخت صحیح دست نمی یابد.الگوی روان شناسانه – اساطیری این تحلیل بر مبنای مکتب یونگ بوده است. در این پژوهش با گذار از مبحث خوداگاه، ناخودآگاه، فرافکنی، سایه، نهاد، من و فرامن؛ بُن مایه ی مشترکِ این سه حکایت تمثیلی را در آثار سه شاعر مذکور مورد نظر و بررسی قرار داده ایم. الگوی متّحد و ساختارگرایانه ی این گونه حکایات نشان از وحدت ساختار روان و ناخودآگاه جمعی بشری دارد که در زیر ذهنِ خودآگاه نهفته است.